Bizning kompaniyamiz 30 yildan ortiq vaqtdan beri eskirgan yoki yaroqsiz kompyuter va boshqa ofis uskunalarini hisobdan chiqarish bilan shug’ullanadi. Keling, kompyuter va ofis uskunalarini hisobdan chiqarish qanday hollarda talab qilinishini birgalikda ko’rib chiqaylik: barcha xo’jalik yurituvchi sub’ektlar, shu jumladan byudjet muassasalari uchun kompyuter uskunalari va ofis uskunalarini hisobdan chiqarish tartibi talab qilinadi. Balansdan olib tashlangan uskunalarni yo’q qilishga o’tkazish bilan yakunlanadi. Xuddi shunday, aksariyat hollarda ofis jihozlari va boshqa jihozlarni tashlab yuborish mumkin emas. Haqiqat shundaki, kompyuterlarni tashkil etadigan ehtiyot qismlar o’n yildan ko’proq vaqt davomida parchalanib ketgan: ular qimmatbaho metallarni o’z ichiga olgan chiplardan iborat. Hisobdan chiqarish va yo’q qilish qoidalarini buzganlik uchun jarima solinadi. Boshqa tomondan, ishlab chiqarishning asosiy vositalarini asossiz ravishda hisobdan chiqarish ham moliyaviy yo’qotishlarga olib keladi.

Xo’jalik yurituvchi sub’ektlar – jismoniy yoki yuridik shaxslar-yaroqsiz kompyuterlarni o’zlari poligonga tashlay olmaydilar. Haqiqat shundaki, oddiy korxonalar kompyuter uskunalarini qayta ishlamaydi. Buning uchun tegishli litsenziyani berish, litsenziat talablariga javob berish kerak.

Kompyuter uskunalari va uskunalarini hisobdan chiqarishning quyidagi sabablari mavjud:

• Sotish;
• Boshqa tashkilotga topshirish;
• Xayriya;
• O’g’irlik yoki yo’ldan ozdirish, firibgarlik;
• Fors-major holatlari (harbiy operatsiyalar yoki tabiiy ofatlar);
• Jismoniy holatning yomonlashishi yoki uskunaning qarishi.

Asosiy vositalarni sotishda kompaniya olingan daromaddan soliq to’laydi. Boshqa tashkilotga topshirish ichki daromad xizmatida niyatlarning to’g’riligiga shubha tug’dirishi mumkin. Bitim soliq to’lashdan bo’yin tovlash niyati sifatida noqonuniy deb topilishi ehtimoli katta. Bunday holda, to’lovlar byudjetga qo’shiladi, jarimalar va jarimalar belgilanadi. Korxona sudgacha yoki sud tartibida niyatlarning to’g’riligini isbotlashi kerak.

Agar o’g’irlik yoki firibgarlik paytida kompyuter uskunalari yo’qolsa, hisobdan chiqarish uchun huquqni muhofaza qilish organlari akti talab qilinadi. Hujjat komissiyaning asosiy vositalarni hisobdan chiqarish to’g’risidagi aktiga ilova qilinadi, balansdan keyingi pul olish uchun asos yaratadi.

Fors-major holatlarida kompyuter uskunalari va uskunalarini hisobdan chiqarish uchun asos bo’ladi:

1. Mahalliy o’zini o’zi boshqarish organlaridan sertifikatlar;
2. Favqulodda vaziyatlar vazirligining hududiy organlaridan hujjatlar;
3. Xizmat tekshiruvlari natijalari;
4. Asosiy vositalarning to’liq yoki qisman yo’q qilinishini, ularning yo’qolishini tasdiqlovchi boshqa rasmiy hujjatlar.

Aktda komissiya yuqorida ko’rsatilgan hujjatlarga murojaat qilib, uskunani hisobdan chiqarish sabablarini ko’rsatadi. Ob’ektiv ravishda, bir tomondan tabiiy ofat yoki jangovar harakatlar, boshqa tomondan yo’qotish, mulkka zarar etkazish o’rtasidagi sababiy bog’liqlikni ko’rish kerak.

Masalan, agar toshqin yoki zilziladan faqat qo’shni tuman yoki mahalla zarar ko’rgan bo’lsa, korxona ushbu faktni uskunalarni hisobdan chiqarish uchun keltira olmaydi. Agar bahsli masalalar yuzaga kelsa, ixtisoslashgan mutaxassislarning ekspert xulosasi tuziladi. Uning xulosalari asosida tegishli texnik holat dalolatnomasi tuziladi.

Ammo uskunalar hech qanday o’g’irlik, urush va tabiiy ofatlarsiz ishlab chiqarish jarayonlari talablariga javob bermasligi yoki javob bermasligi mumkin. Shu munosabat bilan hisobdan chiqarish uchun quyidagi uskunalarning buzilishi qayd etildi:

1. Tizim blokining asosiy tarkibiy qismlarining ishdan chiqishi, uning jismoniy deformatsiyasi, buning natijasida ichki elementlar sinadi, BIOS batareyasining depressurizatsiyasi tufayli elektrolit taxtalarga tushadi;
2. Qo’llab-quvvatlovchi uskunalarning tuzatib bo’lmaydigan nosozliklari, ularni almashtirish imkonsiz va maqsadga muvofiq emas;
3. Axloqiy eskirish-ishlab chiqarish jarayonida zarur bo’lgan zamonaviy dasturiy ta’minot o’rnatilmagan yoki samarali ishlamaydi.

Ikkinchi holda, texnika o’zini namoyon qiladi, sekin ishlaydi, ko’pincha muzlaydi. Undan foydalanish ma’lumotlarning yo’qolishiga va xodimlarning samarasiz ishlashiga olib keladi.

Maxsus holat – kuchlanish stabilizatorining ishdan chiqishi. Uni almashtirish qiyin emas, ta’mirlash arzon bo’ladi. Ammo bu nosozlik tufayli mikrosxemalar va boshqa komponentlar yonib ketishi mumkin.

Hisobdan chiqarish uchun uskunaning barcha bu kamchiliklari mutaxassis tomonidan tekshirilgandan so’ng uskunaning texnik holati dalolatnomasida ko’rsatilishi kerak. Kompyuteringizdan noto’g’ri foydalanish va yo’q qilish to’g’risidagi hujjatni olishning eng oson usuli bu faoliyat bilan shug’ullanadigan kompaniya bilan bog’lanishdir. Ularda bunday ish uchun to’liq hujjatlar to’plami mavjud. Ularning faoliyati ro’yxatiga qimmatbaho, qora va rangli metallar, toksinlarni o’z ichiga olgan moddalar bilan ishlash kiradi.

Jami

Kompyuter uskunalarini hisobdan chiqarish hisobdan chiqarish akti bilan rasmiylashtiriladi. Hisobdan chiqarish uchun u hisobdan chiqarilgan uskunalarni yo’q qilishni bekor qilmaydi. Hisobdan chiqarilgan kompyuter uskunalari, qoida tariqasida, qimmatbaho metallarni o’z ichiga oladi va xavfli chiqindilarga tegishli, shuning uchun uni yo’q qilish faqat bunday faoliyat uchun ruxsatnomaga ega bo’lgan tashkilotlar tomonidan amalga oshiriladi va bizning kompaniyamiz yaroqsiz kompyuter va boshqa ofis uskunalarini hisobdan chiqarish uchun barcha zarur litsenziyalarga ega.